langerak
Langerak is een dorp in Zuid-Holland en ligt in de Alblasserwaard aan de rivier de Lek tussen de historische vestingstad Nieuwpoort en het buurtschap Waal. Het dorp ontwikkelde zich rondom de dijk langs de rivier de Lek. De naam Langerak is afgeleid van een lang recht stuk tussen twee bochten in de rivier (rak) de Lek.
Aan de Lekdijk staan enkele historische boerderijen zoals aan de Lekdijk 96 en en de Lekdijk 122, beide een rijksmonument. Zij geven een goed beeld van het agrarische verleden van de regio. Buitendijks zijn er bedrijven gevestigd die handelen in bedrijfsauto’s. Sinds 2017 wordt ten zuiden van het dorp een nieuwbouwwijk gerealiseerd.
Bestuurlijk was Langerak een zelfstandige gemeente t/m 1985. In 1986 ging het dorp over naar gemeente Liesveld, in 2013 over naar gemeente Molenwaard en in 2019 over naar gemeente Molenlanden. In 2024 telt het dorp 1.815 inwoners (allecijfers.nl)
De geschiedenis van Langerak gaat terug tot de 13e eeuw, toen het dorp ontstond rondom een indrukwekkend kasteel, het “Huis te Langerak”. Dit kasteel, dat door de eeuwen heen verschillende bewoners kende, werd eind 18e eeuw gesloopt. De locatie ervan is nog steeds herkenbaar in het landschap bij de straat “Het Slot”. Meer over de geschiedenis van Langerak is te lezen op de website van de Historische Kring Nieuwpoort.
Een van de meest opvallende bezienswaardigheden in Langerak is de Nederlands Hervormde Kerk, een historisch monument dat dateert uit de 14e eeuw. De kerk is een prachtig voorbeeld van gotische architectuur en heeft een karakteristieke toren die het dorpsbeeld domineert. Het interieur van de kerk is eveneens indrukwekkend, met name het orgel uit 1776. Langerak telt acht rijksmonumenten. Tot de rijksmonumenten behoren een Transformatorgebouw uit 1922 en een zwarte houten schuur uit 1900. Ze staan naast elkaar aan de Lekdijk 17 en 19.
In 1820 is er een dijkdoorbraak geweest met als gevolg het onderlopen van de Alblasserwaard. De sporen hiervan in de vorm van een wiel aan de Lekdijk zijn nog altijd zichtbaar.
Ten zuiden van Langerak staat in het poldergebied de Westermolen. Dit rijksmonument dateert uit 1652 en heeft tot 1974 de Polder Langerak bemalen. Bij de Westermolen staat (een replica van) weidemolen De Meent. Bij de Westermolen staat het dieselgemaal Langerak, een rijksmonument uit 1939.
Foto’s van Langerak zoals die momenteel op de Beeldbank Alblasserwaard staan. Deze galerij bevat de meest recente foto’s. De oude galerij kun je hier bekijken.
Bronnen: Wikipedia, Plaatsengids, Allecijfers, Waardkenner